Onderzoekscentrum voor mystiek en spiritualiteit
Zoek in de site...

Boekenreeks Mystieke teksten

De nieuwe boekenreeks Mystieke teksten bestaat inmiddels al uit twee delen: Als liefde alles wordt en Soliloquium. Het Titus Brandsma Instituut sloeg de handen ineen met uitgeverijen Halewijn (BE) en Berne Media (NL) om in de vergetelheid geraakte mystieke teksten (opnieuw) te laten vertalen en voor een breed publiek te ontsluiten. Inigo Bocken, Marc De Kesel en Herman Westerink zijn de redacteuren van de reeks.

  1. Als de liefde alles wordt

In november 2019 verscheen deel 1: Als de liefde alles wordt, met daarin de lange en korte versie van Revelations of Divine Love van Julian of Norwich uit de 15e eeuw. Gerda Valkenborgh vertaalde voor het eerst de korte versie van een indringende godservaring van Julian of Norwich in het nederlands en her-vertaalde de lange versie. Lees verder.

  1. Soliloquium, een mystieke oefening in verlangen

In juli 2020 verscheen het tweede deel in de reeks Mystieke Teksten: Soliloquium, een mystieke oefening in verlangen van Willem Teellinck (1579-1629). Deze zeventiende eeuwse tekst werd door Thom Mertens vertaald in hedendaags nederlands. Collega Herman Westerink verzorgde de inleiding. Lees verder.

Verwacht in 2021:

  1. Meister Eckhart, Commentaar op het Evangelie van Johannes – Inleiding: Satoshi Kikuchi; vertaling: Mitte Gilles.
  2. Floris Radewijns, Vroom tractaatje. Inleiding en vertaling: Nicoline Roskam.

ALS DE LIEFDE ALLES WORDT

Wie was Julian of Norwich?

Over Julian weten we enkel dat ze een vrouw was die de laatste decennia van haar leven de kluis bij de kerk van Saint-Julian in Norwich bewoonde. Hier schreef ze zowel een kort als een lang verslag van een indringende godservaring die haar overkwam tijdens een korte, hevige ziekte. In dit visioen ziet en begrijpt zij de liefde van God voor iedere mens. ‘Zo intens en zo overrompelend was die ervaring, dat zij haar achteraf neerschreef en koesterde, terwijl ze de betekenis ervan steeds dieper overwoog,’ aldus Valkenburg.

Primeur in Nederland
De vertaling van de korte tekst van Julian (een visioen of een openbaring) in dit boek is een primeur. Het originele manuscript uit het midden van de 15e eeuw werd pas in 1909 teruggevonden. En er bestaat maar één exemplaar. Van de lange versie bestaan meerdere manuscripten.

Zeer accurate vertaling
De korte tekst zo secuur mogelijk te vertalen was een echte uitdaging voor Gerda Valkenborgh: ‘Elke zin was een nieuwe confrontatie met de meesterlijke wijze waarop Julian haar woordkeuze, stijl en compositie paragraaf na paragraaf wist te hanteren en gaaf af te werken.’

Het bestuderen en vertalen van de korte tekst gaven tegelijkertijd een beter inzicht in het woordgebruik en begrippenapparaat van Julian. Zo kon ook de vertaling van het lange verslag grondig herzien worden. Als de liefde alles wordt is dan ook een zeer accurate vertaling van beide werken.

Gesprek Joop van der Elst en Gerda Valkenborgh

Klik op de afbeelding enbBeluister het gesprek over ‘Als de liefde alles wordt’ tussen Joop van der Elst en Gerda Valkenborgh

SOLILOQUIUM, EEN MYSTIEKE OEFENING IN VERLANGEN

In juli 2020 verscheen het tweede deel in de serie Mystieke Teksten: Soliloquium, een mystieke oefening in verlangen van Willem Teellinck. De inleiding is geschreven door Herman Westerink die als wetenschappelijk medewerker aan het Titus Brandsma Instituut en als universitair hoofddocent godsdienstfilosofie en interculturele filosofie aan de Radboud Universiteit verbonden is. De tekst is vertaald door Thom Mertens, tot 2018 als hoogleraar verbonden aan het Ruusbroecgenootschap in Antwerpen, instituut voor de studie van de spiritualiteit in de middeleeuwse en vroegmoderne Nederlanden.

Waarom voor het Soliloquium gekozen?
Herman Westerink: ‘Het is een kerntaak van het Titus Brandsma Instituut om de Nederlandse mystieke traditie in haar veelkleurigheid en volle breedte open te leggen. Bij mystieke teksten moet je onder meer denken aan gebeden, visioenen en alleenspraken (soliloquiae). Van dat laatste is het boek van Teellinck een mooi voorbeeld. Bekende middeleeuwse en moderne auteurs van mystieke teksten zijn bijvoorbeeld Bernardus van Clairvaux, Thomas à Kempis, Johannes van het Kruis en Theresa van Avila.’

‘In mystieke geschriften gaat het vooral over de liefdesrelatie met Christus en dat verbindt christenen. Teellinck citeerde in Soliloquium ruimschoots uit mystieke werken uit de Middeleeuwen. Hij haalt soms letterlijk aan uit De navolging van Christus van Thomas a Kempis: ‘Och wanneer zal mij volkomen worden gegeven dat ik geheel ledig en onbekommerd van hart mag zijn en mag smaken hoe zoet u bent, o Heer, mijn God!”

> Interview Herman Westerink Reformatorisch Dagblad 16 juli 2020: ‘Willem Teellinck: Zoek niet het plezier van deze wereld’
> Lovende recensie Friesch Dagblad 22 augustus 2020: ‘God is geen aangenaam huisdier, maar wel oneindige liefde’